Het copyright teken, wat ook wel het auteursrechtteken genoemd wordt, ziet er uit als een “C” met een rondje er omheen: ©. Dit teken zie je terug bij literatuur, wetenschappelijk werk of kunstobjecten om aan te geven dat het desbetreffende werk auteursrechtelijk beschermd zijn. In boeken is dit bijvoorbeeld te zien door een melding, meestal voor in het boek, van dit copyright teken in combinatie met het jaartal waarin de tekst gecreëerd is en daarmee automatisch auteursrechtelijk vastgelegd is.
Geschiedenis van het copyright teken
Het copyright teken is ontstaan op de De Berner Conventie in 1886. Op deze Berner Conventie werd het begin gelegd voor de bescherming van werken van letterkunde en kunst. Hierdoor kwam het auteursrecht tot stand dat automatisch geldt, zonder dat alle werk vastgelegd hoeft te worden. In november 1912 heeft Nederland zich ook bij deze conventie aangesloten en in 1989 heeft ook de Verenigde Staten dit auteursrecht ingevoerd.
Copyright betekent dat degene die de tekst, de uitvinding of het kunstobject gemaakt heeft, als enige het recht heeft om dit product te gebruiken of te kopiëren. Het product moet alleen wel iets toevoegen en uniek zijn om er copyright op te hebben. Wanneer iemand jouw product wil gebruiken, om bijvoorbeeld te kopiëren, dan is dit alleen mogelijk wanneer hier toestemming voor gevraagd is of wanneer het alleen privé thuis gebruikt wordt. Wanneer er meer gebruikt wordt dan alleen thuisgebruik, dan is het ook toegestaan in geval er slechts een klein deel van het werk gebruikt wordt. In dit geval valt het dan onder het citaatrecht. In de meeste gevallen wordt dan alleen wel verwacht dat ook de oorspronkelijke bron hier bij vermeld wordt.
In Nederland heb je juridisch gezien niets aan de vermelding van het copyright symbool, omdat alle werk wat nieuw en anders is al automatisch bij het ontwikkelen ervan vanuit de wetgeving beschermd is. In de Verenigde staten is het echter pas vanaf 1989 op deze manier geregeld. Daarvoor was geen enkel werk auteursrechtelijk beschermd, zonder dat dit juridisch vastgelegd was. Aan hand van dit copyright symbool kon de consument dan zien dat het auteursrechtelijk beschermd was en dat het werk dus niet zomaar gebruikt of gekopieerd mocht worden. Sinds dit auteursrecht ook in de Verenigde Staten en Nederland automatisch vastgelegd is, wordt het copyright symbool voornamelijk alleen nog gebruikt om de consument eraan te herinneren dat literatuur, kunst en wetenschap niet gekopieerd mag worden zonder hier uitdrukkelijk toestemming voor de vragen.
Wat is de geldigheid van het auteursrecht bij het copyright teken?
Voor het auteursrecht is het dus niet nodig om het copyright teken te gebruiken, omdat het auteursrecht automatisch van kracht is zodra het product ontstaan is. Dit automatische auteursrecht is alleen niet oneindig geldig. Het auteursrecht wat op het product ligt namelijk alsnog te vervallen wanneer de eigenaar 70 jaar geleden overleden is. Daarom is het interessant om het jaartal van het ontstaan van het werk bij het copyright teken te vermelden. Is dit jaartal nog niet 70 jaar geleden, dan weet je zeker dat er nog steeds copyright op het werk rust.
Waar wordt het veel gebruikt?
Ondanks dat het niet nodig is voor de bescherming van je product zie je het copyright symbool nog geregeld terug in werk wat iemand zelf gemaakt heeft. Het meeste zie je dit bij websites, boeken en foto’s. Zoals ook al eerder vermeld, is het in Nederland niet verplicht en heeft het juridisch gezien geen toegevoegde waarde. Echter helpt het in veel gevallen wel om de consument te wijzen op dit auteursrecht en het daarmee af te schrikken om jouw product ongevraagd te gebruiken of te kopiëren. Het heeft dan nog meer effect wanneer ook het jaartal van creatie erbij vermeld wordt.
Hoe gebruik je het Copyright teken?
Wanneer je het copyright teken in teksten wilt gebruiken kan dit op een Windowscomputer of een Mac computer redelijk gemakkelijk. Op een Windows computer is het copyright teken te typen met de toetsen: (linker) ALT + 0169. Op een Mac computer kun je dit copyright teken krijgen door op de knop “Option” + “G” te klikken. Wordt er op de Mac computer Mac OS X Mavericks gedraaid, dan wordt het copyright teken opgeroepen met de toetsen “Alt” + “G”.
Mocht dit niet werken, dan is het copyright symbool ook terug te vinden in Word door: “Invoegen” –> “Symbolen” –> “Meer symbolen” te kiezen.
Samenvattend
Wettelijk gezien is het niet nodig om het product, wat je gecreëerd hebt, vast te leggen bij een notaris of iets dergelijks. De meeste landen hebben zich aangesloten bij De Berner Conventie, waardoor al het gecreëerde materiaal automatisch vastgelegd is met de auteurswet.